Verplichte CO2-rapportage in logistiek? Deze IT-tool(s) heb je nodig!

In het klimaatakkoord van Parijs is ten doel gesteld de CO2-uitstoot in 2030 met 49% te hebben gereduceerd ten opzichte van 1990. In het kader van ‘Fit for 55’ is dit percentage in 2021 verder aangescherpt naar 55%. De druk om CO2 te reduceren wordt opgevoerd en de eerste stap is dat bedrijven gaan meten. Op basis van vastgestelde meetmethodes en rekenregels moeten vanaf 2024 bedrijven de CO2-emissie van al hun logistieke activiteiten in kaart brengen en dit rapporteren aan de overheid, in bepaalde gevallen zelfs in hun jaarverslag.

Hierbij gaat het niet alleen om de CO2-uitstoot binnen het eigen bedrijf, maar ook om de uitstoot die elders in de supply chain wordt veroorzaakt, dus bijvoorbeeld bij toeleveranciers of logistieke dienstverleners. Grote bedrijven zullen al hun ketenpartners om CO2-emissiedata moeten vragen en een plan maken hoe ze samen met hen de CO2-emissies gaan verlagen. Dit alles met als doel om in 2030 op -55% uit te komen. Daarbij wordt het huidige systeem van emissiehandel (ETS) geleidelijk afgebouwd en komt er een nieuw systeem van CO2-beprijzing.

CO2-uitstoot toewijzen aan één klant

Het berekenen van de totale CO2-uitstoot van een transportactiviteit is op zich nog niet zo moeilijk, dat is niet meer dan de hoeveelheid brandstof vermenigvuldigen met de emissiefactor. Wat het ingewikkeld maakt is dat vervoerders veelal voor meerdere verladers tegelijk werken en dus hun totale uitstoot moeten toewijzen aan verschillende klanten. Dat dit goed gebeurd is voor klanten cruciaal omdat daarmee hun CO2-heffing wordt berekend. Die heffing haal je dus niet zomaar even uit je TMS. Daarvoor is een speciale Europese rekenmethode ontwikkeld die je strikt moet volgen en die dermate complex is, dat je er een specifieke rekentool voor nodig hebt om deze in alle verschillende logistieke situaties goed toe te passen.

Multimodaal en samengestelde vracht

Stel je bent een handelsbedrijf dat artikelen inkoopt in China. Je laat artikelen via zeecontainers naar Nederland komen en laat deze vanuit Rotterdam via wegtransport naar je centraal DC in Nederland transporteren. Van daaruit gaan de producten vervolgens naar regionale DC’s binnen Europa en uiteindelijk naar de eindklant. Hoe bereken je de CO2-uitstoot van deze logistieke operatie? Wat moet je rekenen voor een vrachtschip dat van China naar Rotterdam vaart en waar een paar van jouw containers op staan? Wat moet je rekenen voor de logistieke dienstverlener die containers vanuit Rotterdam naar je centrale DC transporteert? Wat moet je rekenen voor de vervoerder die pallets vanuit je centrale DC naar je regionale DC’s brengt, en dit combineert met vracht voor andere opdrachtgevers? Vooral bij internationale transportstromen met consolideerde vrachten en verschillende transportmodaliteiten, is het opstellen van een CO2-rapportage een zeer ingewikkelde klus.

Om de berekening goed te maken heb je gegevens nodig over de lading, over de laadlocatie, de loslocatie en over de brandstof. Bij eigen vrachtwagens is dat meestal geen probleem, deze informatie is bijna altijd wel beschikbaar, maar voor uitbesteed transport is dat een stuk moeilijker. Als een logistiek dienstverleners vier pallets van het ene DC naar het andere verplaatst, weet je niet wat hij tijdens die rit nog meer in zijn vrachtwagen had en welk deel van de uitstoot dus door jou is veroorzaakt. Je weet ook niet hoeveel brandstof er is verbruikt. Je kunt hiervoor een schatting maken, maar dat wordt sterk afgeraden. Wanneer je een CO2-heffing moet verrekenen, heb je exacte berekeningen nodig.

Data uit TMS-pakketten

Om berekeningen te maken die aan de eisen voldoen, heb je data nodig én een goede rekentool. Voor de calculatie, de allocatie en de rapportages van CO2-uitstoot, heb je een tool nodig die voldoet aan de Europese rekenregels van de EN16258 en de bijbehorende guidelines. De Loginex Carbon Intelligence-tool voldoet hier aan. Hiermee kunnen de juiste berekeningen worden gemaakt voor alle transportvormen: voor multimodaal, voor internationaal,  voor intercontinentaal en voor alle verschillende transportmiddelen. De tool is bovendien eenvoudig te connecteren met de TMS- en FMS-systemen die de noodzakelijke data bevatten. Afhankelijk van de wensen van de gebruiker kan de data van alle gangbare TMS-pakketten worden gekopieerd of automatisch worden gekoppeld via een API-koppeling.

Simuleren, verbeteren en monitoren

De kracht van de tool is dat deze ook inzicht geeft in de verbetermogelijkheden en de aanpassingen die bedrijven kunnen doen om binnen hun supply chain de CO2-uitstoot te reduceren. Ze kunnen simuleren wat het effect hiervan is, dus bijvoorbeeld wat de impact is van een andere modaliteitskeuze, zoals binnenvaart of spoor, het vervangen van diesel door biodiesel of het inzetten van een vrachtwagen op LNG. Deze simulaties kun je als bedrijf natuurlijk voor jezelf gebruiken, maar je kunt er ook je ketenpartners bij betrekken en kijken hoe je gezamenlijk de uitstoot kunt verlagen. Als verbetermaatregelen zijn doorgevoerd, is het zaak deze goed te monitoren en bij te houden wat nu het echte resultaat is van de doorgevoerde aanpassingen.

Een tool waarmee bedrijven hun duurzaamheidsdoelen kunnen halen, is van grote strategische waarde voor bedrijven. Het stelt ze in staan om aan de verplichting voldoen om ieder jaar hun CO2-uitstoot naar beneden te brengen, maar ze kunnen er ook hun concurrentiepositie mee verbeteren. Bedrijven die er in slagen zo CO2-efficiënt mogelijk te transporteren, hebben immers ook lagere kosten en zijn een aantrekkelijke partij om mee samen te werken. Een logistieke dienstverlener die jou helpt je CO2-heffingen te verlagen, daarmee wil je als verlader graag zakendoen.

De ultieme CO2-rapportagetool

De UC Group heeft in de afgelopen jaren veel ervaring opgedaan en expertise opgebouwd rondom duurzaamheid en logistiek. Tijdens de verbeterprojecten die zij uitvoerden bij bedrijven hebben ze ook diverse selectietrajecten van IT-middelen begeleid. Hierbij viel op dat er nog nauwelijks goede tools in de markt bestaan die aan alle bovenstaande eisen voldoen. Dit heeft UC Group ertoe gebracht om samen met IT-partner Visma Connect zelf een geavanceerd CO2-rapportageplatform te ontwikkelen.

Het grote voordeel van Loginex Carbon Intelligence-tool is dat deze de meest up-to-date kennis en wetgeving bevat en gebruik maakt van de nieuwste technologie. Hij wordt aangeboden als Software as a Service (SaaS) wat als voordeel heeft dat bedrijven geen grote investering hoeven te doen en enkel betalen voor gebruik. De software vereist ook geen uitgebreide implementatie maar kan vanuit de cloud snel en eenvoudig in gebruik worden genomen.

De sustainability experts van UC Group

Bovenstaand artikel is geschreven door drie sustainability experts van de UC Group: Peter Jasperse, Orvo Pels en Jos Eikhout. Alle drie hebben een lange staat van dienst en veel ervaring in logistiek, digitalisering en sustainability.

Wil je advies over hoe je jouw bedrijf kunt voorbereiden op de aangekondigde nieuwe wetgeving en/of hoe je je CO2-footprint kunt reduceren? Wil je meer weten over de nieuwe rapportagetool Loginex Carbon Intelligence? (www.visma.nl/loginex)  Neem dan gerust contact op met onze specialisten op het gebied van duurzaamheid. Zij delen graag hun expertise en kunnen je helpen om als één van de eerste bedrijven van de geavanceerde tool te profiteren.