Lithium batterijen: beter in je kippenhok?

Over wetgeving voor Lithium batterijen opslag

Om maar met de deur in huis te vallen, volgens de Nederlandse wetgeving (zoals beschreven in de PGS15 richtlijn) mogen lithium batterijen overal in het magazijn opgeslagen worden.

Uhm.. zijn lithium batterijen dan geen gevaarlijke goederen?

Jawel, dat zijn ze wel. Zeer gevaarlijk zelfs, misschien wel veel gevaarlijker voor opslag dan een heel aantal substanties die wèl onder de werkingssfeer van PGS15 vallen. Op Youtube kun je behoorlijk wat brandjes en explosies zien, welke het resultaat zijn van lithium batterijen.

Maar waarom mag ik ze dan volgens Nederlandse wetgeving wel gewoon opslaan?
Dit komt omdat de PGS15 afgeleid is van het ADR en omdat batterijen die via de weg vervoerd worden, inderdaad niet veel gevaar met zich meebrengen (M4).

Iets meer de diepte in

Lithium batterijen worden volgens de Verenigde Naties zo gevaarlijk bevonden dat er 4 (!) UN nummers aan gewijd zijn.

UN 3090 en UN 3091 zijn Lithium metaal batterijen en UN 3480 en UN 3481 zijn Lithium-ion batterijen (op zichzelf vervoerd, of als onderdeel van een kit). Alle 4 de UN nummers zijn geclassificeerd als klasse 9, ‘overige gevaarlijke goederen’.

Unece (de Europese Economische commissie van de Verenigde Naties) gaat vanaf 2019 zelfs nóg een nieuw UN nummer in het leven roepen voor (super) zware lithium batterijen, UN 3536, Lithium batteries installed in a cargo transport unit.

Terug naar klasse 9. Van alle goederen die in klasse 9 ingedeeld zijn, vallen alleen de waterbezwaarlijke stoffen onder de werkingssfeer van de PGS15. Dit zijn alle stoffen die alleen aangegeven worden met de classificatiecode M6 en M7. Dat zijn op dit moment (maart 2018) alleen UN 3077 en UN 3082.

Vaak zegt uw veiligheidsadviseur ADR niet exact bovenstaande woorden, maar zegt hij of zij “dat van de klasse 9 producten alleen UN 3082 en UN 3077 onder de PGS15 vallen”. Dat is theoretisch dus niet helemaal waar. Op dit moment klopt dit pragmatisch wel, maar houdt er rekening mee dat dit makkelijk kan wijzigen.

Bovenstaande 2 alinea’s vertellen ons dus dat Lithium batterijen niet onder de werkingssfeer van de PGS15 vallen, immers zijn geen van de 5 lithium batterijen UN-nummers waterbezwaarlijke stoffen.
Ook niet onder de laatste versie van de PGS15 dus (PGS15:2016 versie 1.0). Dit heeft een groot aantal van ons bevreemd, maar goed, het is zoals het is.

Nou mooi, opslaan dus maar!
Nou…nee dus.

De betrokkenen

PGS15 en daarmee de Nederlandse wetgevende en controlerende instanties zijn inderdaad het probleem niet.

Het probleem ligt bij andere partijen:

• De sprinkler certificerende partij
• (Lokale) controlerende instanties zoals brandweer en gemeenten
• Verzekeraars

De sprinkler certificerende partij

Sprinkler certificeerders hebben namelijk wèl problemen met het afgeven van hun ja-certificaat op het moment dat ze weten dat er lithium batterijen opgeslagen worden onder de sprinklers. Zij wijzen (oa) op rapporten van de NFPA die in 2011 (112 pagina’s), 2013 (37 pagina’s) en 2016 (44 pagina’s) uitgekomen zijn. Dit zijn inderdaad goed geschreven en onderbouwde stukken, waarin de gevaren en de mogelijke (toekomstige oplossingen) goed beschreven en onderbouwd worden.

Er zijn vele oplossingen te destilleren uit deze stukken en er worden een aantal interessante aanbevelingen gedaan. Nadeel is dat alle tests gedaan zijn op lithium ion batterijen (oplaadbaar) en niet op lithium metal batterijen (niet oplaadbaar).
De oplossingen zijn erg afhankelijk van de manier waarop opgeslagen wordt en de hoeveelheden die opgeslagen worden. Er wordt hier echter niet 1 algeheel sluitend advies gedaan.

Volgens het rapport van DNV-GL (RP0043) van september 2017 is er op dit moment helemaal geen enkel blussysteem te verkrijgen dat alle gevaren van een lithium batterijen brand het hoofd biedt;

“(..) Presently, there is no adequate extinguisher solution that addresses all aforementioned issues simultaneously. Therefore, fire protection design may include multiple extinguishers, or a single extinguisher that is admittedly a compromise.”

Er is in de Benelux sinds kort wel een bedrijf dat aangeeft in staat te zijn branden met lithium batterijen te kunnen controleren en blussen. In hoeverre deze toepassing ook in grote brandcompartimenten te implementeren is, hangt af van de situatie, maar dit is zeker een welkome ontwikkeling!

Het is dus niet onlogisch dat uw lokale sprinkler certificeerder niet exact weet welke kant hij op moet met lithium batterijen opslag onder zijn sprinklersystemen en daarom makkelijk niet over zal gaan tot een ja-certificaat.  

De controlerende instanties

De controlerende instanties, of het bevoegd gezag, hebben er problemen mee dat er duizenden pallets lithium batterijen in de magazijnen op hun bedrijventerreinen opgeslagen worden.
Daar hebben ze gelijk in. Een zware val, of een serie lichtere, van een lithium batterij kan het scheidingswandje dat in de batterijen zit doen beschadigen, waardoor de 2 polen met elkaar in aanraking kunnen komen wat kortsluiting tot gevolg kan hebben.

We weten allemaal dat een ongelukje in een klein hoekje zit, zeker met zware hef,-en reach trucks in het magazijn (die volgens Jungheinrich op korte termijn ook met lithium batterijen besteld kunnen worden).
Na een val van een pallet, hoeft maar 1 batterij op hol te slaan (thermal runaway) om een domino reactie bij de naastgelegen cellen te veroorzaken.

Het bulk van de lithium batterijen die nu opgeslagen worden zijn telefoon en laptop batterijen. De energie opslag capaciteit van 1 ´batterij´(module) wordt echter steeds groter. Belangrijker nog, er komen steeds meer devices die zwaardere electrical energy storage systems (EESS) nodig hebben; e-cigaretten, drones, e-fiets batterijen, e-scooter batterijen, drones, Tesla-auto batterijen, 20 voets energie opslag containers, die tot wel 600 kilowatt uur op kunnen slaan (een Nederlandse innovatie trouwens) en volgens Mr. Musk binnenkort zelfs Tesla Semi-trucks.

Verzekeraars

De verzekeraars zullen in geval van een calamiteit, 3 verweren hebben:

1) Staat in de polis dat er lithium batterijen opgeslagen worden?
2) Is er een ja-certificaat van de sprinkler certificeerder?
3) Wordt er in het uitgangspunten document gerept over de opslag van lithium batterijen?

Verzekeraars zullen waarschijnlijk niet tot uitkeren van de claim overgaan, als de situatie niet aan bovenstaande 3 eisen voldoet.

Als we kijken naar de combinatie van steeds zwaardere lithium batterijen en een snel stijgende vraag naar deze toepassingen, zal de vraag naar (veilige) lithium batterijen opslag-mogelijkheden ook gaan stijgen.

Lithium opslag: wat te doen?

Conclusie van dit verhaal is eigenlijk dat het vanuit het perspectief van overheid en sprinkler certificeerder vaak verstandig is om lithium batterijen in ongesprinklerde ruimten op te slaan.

Nadeel is dat het hier vaak om klanten gaat in de High-tech industrie, die SLA technisch bijna altijd juist wel om gesprinklerde ruimten vragen. Bijkomend nadeel is dat (modernere) gebouwen die gehuurd worden, bijna altijd al sprinklersystemen ingebouwd hebben.

Je zou dus bijna zeggen dat je batterijen beter in het fietsenhok (of in het kippenhok) op kan slaan, om zo min mogelijk kans op incidenten te veroorzaken. Nadeel hiervan is weer dat volgens verschillende rapporten (zoals het rapport van DNV-GL (RP0043)) aangegeven wordt dat je lithium batterijen redelijkerwijs wel zonder gevaar tot 70 graden Celsius op kan slaan, maar eigenlijk niet onder de 0 graden.

Het perspectief van de verzekeraar is helder. Zorg dat je de papierwinkel op orde hebt.
Daar staat ongetwijfeld niet in dat de lithium batterijen in de fietsenstalling (moeten) staan.
Dan valt het kippenhok ook vast af…

Mocht u nu als bedrijf lithium batterijen opslaan, bent u er dan van bewust dat het simpele antwoord van uw DG-veiligheidsadviseur (terecht) kan zijn dat het volgens PGS15 mag. Of het binnen omgevingsvergunning, sprinklercertificaat of verzekeringspolis ook mag, is een ander verhaal.

Hier niet naar kijken is een groot risico. Niet alleen vanwege de financiële risico’s van een incident of de reputatieschade die een lithium brand met zich mee kan brengen, maar vooral vanwege de veiligheid van uw medewerkers!

We hebben daar waar mogelijk het algemene plaatje proberen te schetsen.
Helaas blijft het bij lithium batterijen zo dat verschillende opslag scenario’s hun eigen aanvliegroute behoeven en een case-specifieke aanpak nodig hebben.

Heb je desondanks vragen over jouw specifieke organisatie? Neem dan even contact met ons op voor een gratis telefonisch consult of plan een PGS15 quickscan in!