Klimaatplannen EU bieden grote kansen. Start de revolutie!

Recordhoeveelheden regen, overstromingen, extreme droogte, bosbranden; de rampzalige gevolgen van de klimaatverandering domineren deze zomer het nieuws en zijn voor iedereen zichtbaar. Frans Timmermans van de EU presenteerde zijn plannen op een moment dat de urgentie breed wordt gevoeld. Willen we de klimaatdoelen voor 2030 nog halen dan moet er nu iets gebeuren: de vervuiler gaat betalen en de logistieke sector wordt aan banden gelegd met een strak gereguleerde handel in emissierechten. Hoe dit er precies uit gaat zien is nog niet duidelijk, maar het zal grote impact hebben op jouw bedrijf, op je kostenstructuur en op je winstmarge.

Evolutie of revolutie

Nu zijn er grofweg twee manieren waarop je als bedrijf op zo’n onheilstijding kunt reageren: niks doen en afwachten of in direct actie komen. Evolutie of revolutie. Bij de eerste houd je vast aan ‘business as usual’ en kijk je eerst eens rustig aan wat de nieuwe regels precies gaan brengen. Pas wanneer het echt moet, ga je met je Excel-sheets aan de slag voor het verzamelen van de door instanties gevraagde data en tot die tijd zie je wel. De andere aanpak is dat je je even helemaal losmaakt van de huidige business en op je in laat werken wat de nieuwe plannen voor jou gaan betekenen. Als een soort startup ga je nadenken over de kansen die de klimaatcrisis jouw bedrijf kan bieden. Hoe kun je de transitie aangrijpen om je marktaandeel te vergroten of een significant hogere winstmarge te realiseren?

Ken je milieu-impact

Laten we deze laatste, meest interessante, aanpak eens wat verder onderzoeken. Hoe zou dat eruit kunnen zien? Hoe speel je in op de veranderingen en wordt je een kampioen in duurzaamheid? En welke technologie zou er voor nodig zijn? Wat wij zien is dat je als topmanagement allereerst moet weten waarover je praat en dat je volledig inzicht moet hebben in de ecologische voetafdruk van jouw bedrijf. Alleen als je je eigen milieu-impact precies kent, kun je beslissingen nemen waarmee je deze kunt veranderen. Dat is nog niet zo makkelijk, zullen we zo zien. De data zit namelijk verspreid over heel veel bronnen en IT-systemen en die zul je op de één of andere manier allemaal moeten ontsluiten.

Klimaatdashboard

Maar ook al heb je alle data dan ben je er nog niet, het gaat om de informatie die je hieruit weet te destilleren. Je kunt wel keurig weten hoeveel kilometer je voor een vracht hebt gereden maar voor het inzicht in de kosten van emissierechten moet je hier nog een aantal rekenregels op loslaten. Wat is de CO2-equivalent is van één afgelegde kilometer van een bepaalde type truck met een bepaald type brandstof? Voor het voldoen aan de verplichte rapportages is het dus zaak een ‘klimaatdashboard’ te ontwikkelen waarin alle relevante data zijn verdisconteerd én dat gebruik maakt van de juiste calculatienormen.

Alternatieve scenario’s

We hebben het tot nu toe enkel over de rapportageverplichtingen. Weliswaar beschreven vanuit een proactieve bril, maar toch: wettelijke verplichtingen, die voor iedereen gelden en waar je het echte verschil dus niet mee gaat maken. Waarmee dan wel? Dat zijn de strategische beslissingen die je als directie gaat nemen en het optimaliseren van bedrijfsprocessen. Want als je een dashboard hebt waarmee je inzicht hebt in de CO2-uitstoot van jouw bedrijf, en vroegtijdig weet wat de emissiekosten zijn die je hiervoor in de toekomst gaat betalen, dan kun je ook in alternatieve scenario’s gaan denken. Dan kun je bijvoorbeeld aan nieuwe transportmodaliteiten gaan rekenen, die misschien wel tot een veel lagere integrale kostprijs gaan leiden. Of kun je de business case maken voor de vervanging van je transportvloot door duurzame trucks.

Gebruik standaard stekkers

De klimaattransitie biedt kansen, maar we willen hierbij ook een waarschuwing meegeven. Een carbon footprint dashboard, zoals hierboven beschreven, kan weliswaar veel concurrentievoordeel bieden, het heeft ook een groot risico in zich: namelijk dat het in een groot, onbeheersbaar IT-project verzand. Het ontsluiten van data uit ERP, TMS en andere interne bedrijfssystemen is al complex, het wordt nog veel lastiger als ook gegevens van ketenpartners moeten worden gedeeld. Bedrijven zijn hier heel huiverig voor en het is cruciaal om gebruik te maken van duidelijke afsprakenstelsels. Wij adviseren hier de combinatie van OTM en iSHARE voor te gebruiken. Dit biedt niet alleen de standaard ‘stekkers’ voor het uitwisselen van logistieke data, het voorziet ook in autorisatieprotocollen om alleen organisaties  die u vertrouwt, toegang te verlenen tot uw gegevens.

Dit is het moment

De klimaattransitie is in volle gang en gaat ons leven ingrijpend veranderen. Dit vraagt om een nieuwe manier van bedrijfsvoering waarbij de kosten van ‘vervuilende’ activiteiten bepalend zijn voor winst of verlies. Zorg dat je hier grip op krijgt en laat de technologie op de juiste manier voor je werken. Denk na over duurzame logistieke concepten waarmee je in de toekomst het verschil kunt maken. Dit is het moment om te handelen en straks als kampioen uit de strijd te komen. Start de revolutie!

Jos Eikhout, tribe digitalisering, partner bij UC Group