Innovatie of uitvinden?

Innovatie

Innovatie is feitelijk een containerbegrip voor het genereren van nieuwe producten, diensten, ideeën en processen binnen een organisatie. Het gaat zeker niet alleen om nieuwe producten of diensten maar kan ook betrekking hebben op de introductie van een nieuw proces, een nieuwe organisatie of een nieuwe werkwijze. Een goed voorbeeld van dat laatste is het gebruik van sociale media binnen de marketing, zeker waar het de eerste gebruikers betreft.

Hier beperk ik mij tot de vernieuwing van producten en/of diensten. Innovatie definieer ik daarbij als het weloverwogen ontwikkelen van nieuwe producten en/of diensten met als doelstelling om duurzaam nieuwe bronnen van waardecreatie te vormen.

Meer dan uitvinden?

In het begrip ‘weloverwogen’ schuilt direct een belangrijk verschil tussen uitvinden en innovatie. Een uitvinder is, bewust of onbewust, op zoek naar een oplossing voor een specifiek probleem of verkent de mogelijkheden van een bepaalde technologie. Uitvindingen komen niet zelden zeer toevallig en onverwachts tot stand. Uitvindingen helpen ons om de grenzen van de technologie te verruimen. Maar met het vinden van de oplossing is het doel bereikt.

Bij innovatie gaat het om het ontwikkelen van een product of dienst binnen de grenzen van de beschikbare technologie of om het doelbewust ontwikkelen van nieuwe technologie. Er is sprake van een specifiek probleem of een wens om een bepaalde functionaliteit te ontwikkelen. Op basis van bestaande technologie of door het ontwikkelen van nieuwe technologie. Het einddoel is echter pas bereikt als de ontwikkeling kan worden omgezet in klinkende munt door middel van leveringen aan de eindklant.

Hoe werkt dit in organisaties?

Zeker in organisaties in het MKB is veelal geen sprake van een volwassen R&D-afdeling. Technisch specialisten houden zich bezig met het product en met mogelijke verbeteringen. Het is van groot belang dat de organisatie zich bewust is van het belang van de technische ontwikkeling voor de klanten. Zitten klanten op de oplossing te wachten of bedrijven wij een hobby?

In de praktijk van alledag heb ik geconstateerd dat veel technische ontwikkelingen ontstaan uit hobbyisme en niet vanuit de expliciete wens van de klant. Dit is een onwenselijke situatie omdat vernieuwingen van levensbelang zijn voor ondernemingen.  Investeringen van tijd en geld dienen zich daarom terug te verdienen, nu meer dan ooit.

Ontwikkelen van een ‘business case’

Het middel om inhoud te geven aan het begrip ‘weloverwogen’ is de ‘business case’. Daarbij spelen verschillende vragen een rol, zoals:

• Welke klanten (type en aantal) zullen aan het eind van een ontwikkelingstraject geïnteresseerd zijn in de afname van het product of dienst?
• Welke prijs zijn zij bereid te betalen?
• Welke additionele verkopen kan de onderneming realiseren omdat een verbreding van het productportfolio is bereikt?
• Welke investeringen zijn gemoeid met dit ontwikkelingstraject?
• Welke waardevolle ‘know how’ ontwikkelt de onderneming?

Op basis van deze informatie wordt vastgesteld of sprake is van een propositie die de onderneming helpt bij het verhogen van haar toegevoegde waarde.

Het ontwikkelproces

Management van een ontwikkelproces is niet anders dan het managen van een project: het beheersen van drie kritieke grootheden ‘techniek, tijd en geld’ en de samenhang daartussen. In de praktijk blijkt het vaak op alle drie grootheden mis te gaan. Gaandeweg verandert de technische inhoud van het project (het kan niet mooi genoeg). Er ontstaat een tijdsdruk omdat het product al verkocht is (Sales wil leveren) en de beloofde leverdatum wordt niet gehaald. Tegenvallers tijdens de ontwikkeling zorgen voor hogere kosten dan verwacht. Alle ingrediënten voor een beroerde marktintroductie zijn aanwezig. De eerste producten worden onvoldoende getest in de markt gezet en het ene na het andere probleem steekt vervolgens de kop op.

Innovatie of uitvinden? Of allebei?

Het innovatieproces dient een doelbewust, project-gestuurd proces te zijn, van het begin tot het eind. Weloverwogen gestart en beheerst uitgevoerd. Uitvinden is daarbij een onmisbare kwaliteit maar in de beperking toont zich de meester.