Gij zult …. de duurzame creativiteit van de professional stimuleren

Over de decennia heen hebben we een systeem gebouwd dat voortborduurt op het denken uit Scientific management van Taylor. Een management bestseller uit de jaren ’20 van de vorige eeuw. Taylor ging er vanuit dat als je stappen in een productieproces maar klein genoeg opknipt, eenieder – goedkope arbeidskrachten van het platteland – ze kan uitvoeren. Deze stappen en het geheel moeten dan wel goed worden gecontroleerd door een bureaucratie om kwaliteit te garanderen. Een werkwijze die zijn tijd ver vooruit was en die aan de basis ligt van de welvaartsgroei die we na de tweede wereldoorlog onverminderd hebben gekend. Een werkwijze die niet alleen is toegepast in het productie proces, maar over de decennia heen in alle lagen van de organisatie is weggelegd. Jaap Peeters, noemde het product van deze werkwijze “Intensieve menshouderij”. De vakman is letterlijk verworden tot een resource, de creativiteit is uit de vakman (en -vrouw) geperst.

Van aandeelhouders maximalisatie naar stakeholder maximalisatie

Maar tijden veranderen. Het systeem van Scientific Management was mogelijk omdat de economie zich relatief lineair ontwikkelde en veel ondernemingen eendimensionaal stuurden; op winstmaximalisatie. Aandeelhouderswaarde was het enige belang. Voor een supply chain professional vertaalde dit zich in een zo’n hoog mogelijke performance op “deliver to request” tegen zo’n laag mogelijke kosten. Veel van onze verbeteringen kunnen terug worden gebracht naar deze twee kentallen. Een goed S&OP proces is erop gericht om als bedrijf in te spelen op de te verwachten klantvraag met zo’n laag mogelijke voorraden – lees kosten –. Outsourcing en offshoring naar lage lonen landen in Azië, zijn bijna altijd gericht geweest op kostenreductie. De afgelopen periode zijn er andere dimensies bijgekomen, het vernietigende effect van onze wijze van produceren en consumeren op het milieu is zichtbaar geworden voor de maatschappij en de consument. Stap voor stap wint het belang van duurzaamheid in de keten. Onze supply chains moeten worden aangepast aan die nieuwe dimensie. Dat geldt ook voor de wijze waarop we medewerkers in onze supply chain waarderen, of het nu eigen medewerkers zijn, of de medewerkers bij onze ketenpartners. De consumenten die aan het einde van de ketens staan, willen steeds vaker producten afnemen waarvan ze weten dat deze met oog voor ethiek en milieu zijn geproduceerd. Niet langer moet je als supply chain professional alleen maar bijdragen aan de aandeelhouderswaarde maximalisatie, maar ontstaat er een balanceer act waarbij je vanuit je vak de balans moet zoeken tussen de belangen van meerdere belanghebbenden; aandeelhouders, medewerkers, milieu en maatschappij.

Complexiteit vraagt om vertrouwen

Het toevoegen van dimensies aan het vakgebied verhoogt de complexiteit. Het management model dat ons de afgelopen eeuw heeft geholpen heeft geen antwoord op de uitdagingen van onze tijd. De verhoogde complexiteit en de onzekerheid die hoort bij een transitie vragen medewerkers die creatief zijn met hun vak en vanuit die creativiteit antwoorden vinden voor nieuwe uitdagingen en nieuwe antwoorden vinden voor oude doelstellingen. We zullen de creativiteit dus weer terug moeten geven aan onze supply chain professionals. Dat vraagt een transitie in het leidinggeven, van sturen via top-down management en rigide controles naar het bouwen op vakmanschap en het geven van vertrouwen aan de vakman in het vinden van oplossingen.

Moet ik dan alles zomaar loslaten hoor ik u denken? Geenzins, het begint bij de bewustwording dat de leiding niet meer is van het “hoe”, maar alleen van het “wat”. Om onduidelijkheid te voorkomen, laat ik dit toelichten met een voorbeeld: Met het “wat” bedoel ik de richting. Bijvoorbeeld de leiding geeft de organisatie door aan te geven dat ze de Russische markt willen betreden en binnen 5 jaar een marktaandeel van 10% verwerven. Het “hoe”is dan aan de professionals binnen de verschillende disciplines, hoe willen ze die markt betreden en het gewenste marktaandeel verkrijgen. Voor leidinggevende in de supply chain organsatie vraagt dat een heldere kijk op de richting of visie waarin de supply chain van uw bedrijf zich moet ontwikkelen. Als leidinggevende aan een supply chain organisatie transformeert je rol van controle naar het delen van die visie en richting en het faciliteren van je supply chain team om invulling te geven aan die richting. Denk hierbij aan de parallel van een rivier, deze stroomt van hoog naar laag – de richting – maar altijd binnen een bedding – het faciliterende karakter van de leidinggevende rol. Voor supply chain professionals in dit soort transformerende organisaties vraagt het persoonlijk leiderschap om de “hoe” in te gaan vullen samen met je collega’s en externe partners. Kijk niet naar je leidinggevende voor de “hoe”, maar begrijp de gewenste richting en gebruik je creativiteit om invulling te geven aan die richting. Je leidinggevende kan obstakels in je organisatie wegnemen, gebruik hem daarvoor.

Bron: SCM Magazine